Obowiązek alimentacyjny dziadków wobec wnuka powstaje dopiero wtedy, gdy żadne z rodziców nie jest w stanie wypełnić swego obowiązku alimentacyjnego. Dodatkowo dziadkowie są zobowiązani do płacenia alimentów na wnuka, jeśli znajduje się on w niedostatku. Jest to sytuacja, w której uprawniony do alimentacji nie posiada żadnych środków utrzymania lub gdy nie może w pełni zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb.
Kodeks rodzinny i opiekuńczy przewiduje określoną kolejność aktualizowania się obowiązku alimentacyjnego. W myśl art. 129 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, obciąża on zstępnych przed wstępnymi, a wstępnych przed rodzeństwem, przy czym jeżeli jest kilku zstępnych lub wstępnych – obciąża bliższych stopniem przed dalszymi. Zgodnie natomiast z § 2 powołanego przepisu, krewnych w tym samym stopniu obciąża obowiązek alimentacyjny w częściach odpowiadających ich możliwościom zarobkowym i majątkowym. Przepis art. 132 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowi natomiast, iż obowiązek alimentacyjny zobowiązanego w dalszej kolejności powstaje dopiero wtedy, gdy nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności albo gdy osoba ta nie jest w stanie uczynić zadość swemu obowiązkowi lub gdy uzyskanie od niej na czas potrzebnych uprawnionemu środków utrzymania jest niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami. W pierwszej kolejności obowiązek alimentacyjny względem dzieci, które nie są jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, obciąża rodziców, co wynika z regulacji art. 133 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.
W pierwszej kolejności do alimentacji dzieci nieutrzymujących się jeszcze samodzielnie zobowiązani są oboje rodzice. Obowiązek ten obciąża ich w tej samej kolejności i nie jest zależny od pozostawania dziecka w niedostatku, lecz zależy wyłącznie od jego potrzeb oraz od możliwości zarobkowych i majątkowych każdego z rodziców. Oznacza to, iż w sytuacji, gdy jedno z rodziców nie wywiązuje się ze swojego obowiązku alimentacyjnego, obowiązek zaspokojenia jego usprawiedliwionych potrzeb obciąża w pierwszej kolejności drugiego z rodziców, gdy ma on możliwość realizacji tego obowiązku. Dopiero gdyby żadne z rodziców nie było w stanie wypełnić swego obowiązku alimentacyjnego, wejdzie w grę posiłkowy obowiązek krewnego dalszego, np. dziadków.
Warunkiem powstania obowiązku alimentacyjnego po stronie dziadków jest pozostawanie przez dziecko w niedostatku. Pojęcie to odnosi się do takiego stanu, gdy uprawniony do alimentacji nie posiada żadnych środków utrzymania lub określa taką sytuację materialną osoby uprawnionej, gdy nie może ona w pełni zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb. Zakres obowiązku alimentacyjnego dziadków limitowany jest ich możliwościami zarobkowymi i majątkowymi. Jeśli dziadkowie pobierają emeryturę, która z trudem wystarcza im na ich własne potrzeby, nie można wymagać by płacili jeszcze alimenty na rzecz wnuka. Zwłaszcza, jeśli z uwagi na podeszły wiek, nie mogą podjąć pracy zarobkowej.
(Wyrok Sądu Okręgowego w Toruniu z dnia 23 października 2013 r., sygn. akt VIII Ca 436/13)