Postanowieniem z dnia 15 stycznia 2019 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie, wyznaczył Sąd Okręgowy w Toruniu (jako właściwy dla miejsca zamieszkania odwołującego się) do rozpoznania sprawy z odwołania od decyzji Dyrektora ZER MSWiA zmniejszającej wysokość renty inwalidzkiej byłemu funkcjonariuszowi, którego objęła nowela ustawy emerytalnej z 2016r.
Sąd Okręgowy w Warszawie XIII Wydział Ubezpieczeń Społecznych, sekcja ds. odwołań od decyzji zmniejszających wysokość emerytur i rent byłym funkcjonariuszom pełniącym służbę na rzecz tzw. państwa totalitarnego, na podstawie art. 44 k.p.c., zwrócił się do Sądu Apelacyjnego w Warszawie z wnioskiem o wyznaczenie innego sądu do rozpoznania sprawy z odwołania od decyzji byłego funkcjonariusza pobierającego rentę inwalidzką, w związku z brakiem możliwości jej rozpoznania w rozsądnym i akceptowalnym społecznie terminie.
Sąd Okręgowy w Warszawie wskazał, że do dnia 31 października 2018 r. tożsamych rodzajowo spraw wpłynęło 23624 (niezależnie od spraw z odwołań od decyzji dotyczących powszechnego systemu ubezpieczenia społecznego), zawieszonych zostało 6179, 389 spraw załatwiono. Przy obecnych możliwościach orzeczniczych tego Sądu, w którym w sprawach ubezpieczeniowych orzeka aktualnie 29 sędziów, zachodzi obawa naruszenia art. 45 Konstytucji RP i art. 6 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności oraz ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki. Przewidywalny termin rozpoznania tej kategorii spraw - dotyczących odwołań od decyzji Dyrektora ZER MSWiA w Warszawie wynosi obecnie co najmniej 5-6 lat od daty ich wpływu.
Postanowieniem z dnia 15 stycznia 2019 r. (doręczonym pełnomocnikowi dnia 29 kwietnia 2019 r.) Sąd Apelacyjny w Warszawie wyznaczył do rozpoznania sprawy Sąd Okręgowy w Toruniu (według miejsca zamieszkania odwołującego się).
Zdaniem Sądu Apelacyjnego w Warszawie okoliczności faktyczne obiektywnie sprzeciwiają się temu, by Sąd Okręgowy w Warszawie mógł rozpoznać sprawę bez naruszenia art. 45 ust. 1 Konstytucji RP i art. 6 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności tj. prawa odwołującego się do rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki w rozsądnym terminie. Sąd uznał, że nie można w sposób decydujący przyjmować, że napływ spraw może uzasadniać ich rozpoznania z nadmierną zwłoką. Wzrost liczby spraw określonej kategorii, który powoduje niemożność ich rozpoznania w rozsądnym terminie w konkretnym sądzie, nie usprawiedliwia władz państwowych, jeżeli nie ma charakteru nagłego, nieprzewidywalnego i przejściowego, a nie zostały podjęte przedsięwzięcia (legislacyjne, organizacyjne, finansowe), które pozwoliłby na rozpoznanie spraw bez nieuzasadnionej zwłoki (tak: Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 stycznia 2006 r., sygn. akt III SPP 154/05). To na państwie oraz sądach sprawujących w imieniu Rzeczpospolitej Polskiej wymiar sprawiedliwości spoczywa obowiązek zapewnienia obsady kadrowej oraz sprawności organizacyjnej dla realizacji konstytucyjnego prawa obywateli do rozpoznania ich spraw sądowych bez nieuzasadnionej zwłoki (Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 1 marca 2018 r., sygn. akt III SPP 11/18).
Natomiast w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych zaliczane są do kategorii spraw, które powinny być rozpoznawane ze szczególną pilnością właśnie ze względu na charakter dochodzonych roszczeń z reguły służących zapewnieniu środków utrzymania oraz z uwagi na podeszły wiek i trudną sytuację materialną ubezpieczonych (wyrok ETPC z dnia 30 października 1988 r., skarga nr 28616/95 w sprawie Styranowski przeciwko Polsce, RJD 1998 -VIII, s. 3376 - źródło: A. Nowicki, Europejski Trybunał Praw Człowieka - orzecznictwo TOM I, Prawo do rzetelnego procesu sądowego, Kraków 2001, s. 815).
W świetle powyższego Sąd Apelacyjny stwierdził zatem, że bezprecedensowy wpływ spraw do XIII Wydziału Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w Warszawie powoduje obiektywną niemożność ich rozpoznania w rozsądnych terminie. Obowiązkiem sądu jest przeciwdziałanie przewlekłości postępowania, która nie tylko narusza konstytucyjne prawo każdej osoby do rozpoznania jej sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, ale powoduje też finansową odpowiedzialność Skarbu Państwa.
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 15 stycznia 2019 r., sygn. akt III AUo 1483/18